Acta Scientiarum Polonorum

Budowa modeli ruchu kolejowego, a zwłaszcza macierzy podróży jest silnie uwarunkowania dostępnością
danych. Pozornie w przypadku kolejowych przewozów pasażerskich macierze podróży mogłyby być budowane
na podstawie statystyk sprzedanych biletów, określających rozmieszczenie źródeł oraz cele podróży
i ich potencjały. Swobodny dostęp do danych klejowych jest najczęściej silnie ograniczony, a statystki
biletowe są traktowane jako tajemnice handlowe spółek przewozowych. Ograniczona dostępność danych
kolejowych utrudnia prace nad modelami kolejowymi, a zwłaszcza modelowanie podróży na krajowym
i międzyregionalnym poziomie. W artykule przedstawiono propozycję metody budowy modelu kolejowego
z wykorzystaniem ogólnodostępnych danych publikowanych przez spółki kolejowe.
W artykule przedstawiono wyniki uzyskane w ramach projektu „Zasady prognozowania ruchu drogowego
z uwzględnieniem innych środków transportu” (INMOP 3), w tym opisano (1) metodykę budowy modelu
generacji podróży kolejowych dla trzech typów pociągów (regionalnych, międzyregionalnych i międzyaglomeracyjnych),
uwzględniającą ogólnodostępne zmienne, takie jak: liczba mieszkańców w otoczeniu stacji
kolejowych, poziom ekonomiczny wyrażony wielkością PKB na mieszkańca, stopień zmotoryzowania
mieszkańców, liczba firm, wielkość bazy turystyczno-noclegowej oraz liczba pociągów na dobę; (2) metodykę
dystrybucji podróży odpowiadającą ww. rodzajom pociągów, bazującą na wielkości ruchu generowanego
w rejonach oraz czasie przejazdu pomiędzy rejonami oraz (3) proces kalibracji wykonany standardową procedurą
z wykorzystaniem analizy zgodności histogramów podróży otrzymanych z macierzy podróży rzeczywistych
oraz otrzymanych w wyniku obliczeń.
W rezultacie zaproponowanego procesu generacji i dystrybucji podróży kolejowych osób oraz procesu kalibracji
przedstawiono macierze wynikowe dla podróży regionalnych, międzyregionalnych i międzyaglomeracyjnych
oraz macierz łączną.