Acta Scientiarum Polonorum

abstrakt: Jedną z najistotniejszych właściwości fizycznych gruntów jest kształt cząstek opisywany przez cztery parametry: kulistość, stopień zaokrąglenia naroży, stopień nieregularności cząstek i szorstkość powierzchni. Określenie wpływu każdej z tych cech cząstek oddzielnie na pozostałe właściwości fizykomechaniczne jest bardzo trudne do ustalenia, ale można połączyć je w jeden parametr. Badania szorstkości powierzchni cząstek gruntów prowadzono dotychczas kilkoma sposobami, lecz żaden z nich nie został uznany jako wystarczający i praktycznie użyteczny. W pracy przedstawiono nowy sposób pomiaru szorstkości, polegający na pomiarze mikroskopowego zdjęcia przekroju cząstki długości obwodu jej rzeczywistego przekroju poprzecznego i długości wieloboku opisanego na cząstce. Wielobok poprowadzono w ten sposób, aby jego powierzchnia była równa powierzchni przekroju cząstki. Ilorazem wyrażonym wzorem (3) określono wskaźnik szorstkości powierzchni (I_a). Wykonano ponad 150 eksperymentalnych oznaczeń tego wskaźnika dla gruntów o bardzo zróżnicowanym stopniu szorstkości cząstek. Przeprowadzono teoretyczną analizę szorstkości przy założeniu realnie ekstremalnych nierówności powierzchni, porównując uzyskane dla nich wskaźniki I_a z największym wskaźnikiem uzyskanym z pomiarów cząstek.