Acta Scientiarum Polonorum

abstrakt: W pracy przedstawiono sposób określania zmian przekroju poprzecznego próbek o niesmarowanych końcach, badanych w aparacie trójosiowgo ściskania. Metoda ta pozwala także na określenie zmian porowatości w strefie największych deformacji. Badania wykonywano na zagęszczonych próbkach metodą CD (z odpływem). Pomiar poziomych odkształceń próbek o średnicy 38 mm prowadzono za pomocą 5 celuloidowych taśm z milimetrową skalą, rozmieszczonych na obwodzie próbki w równych odstępach. Metoda ta daje zbliżoną dokładność możliwości pomiaru zmian objętości próbki tak, jak metoda pomiaru zmian objętości na podstawie ilości wody wypływającej z próbki. Średnią powierzchnię określano na podstawie pomiarów obwodu w 1/3, 1/2 i 2/3 lub w 1/3 i 2/3 wysokości próbki Zmiany porowatości obliczane na podstawie pomiarów powierzchni za pomocą paska tylko w środkowej części próbki przy jej proporcjach h/D > 2,0 były porównywalne ze zmianami uzyskiwanymi w próbkach o smarowanych końcach próbek. Dla zastosowanych kilku wariantów ich rozmieszczenia przeprowadzono ocenę dokładności pomiaru, proponując przyjęcie wariantów badań z umieszczeniem taśm pomiarowych w 1/3, 1/2 i 2/3 lub w 1/3 i 2/3 wysokości próbki. Wykazano, że w przypadku badań na próbkach o średnicy 38 mm błąd pomiaru średniej powierzchni przekroju poprzecznego próbki wynosi 0,3%, a w przypadku próbek o średnicy 100 mm – 0,04%.